Budżet 2017: ambitnie i prorozwojowo, ale z pustego to i Salomon nie naleje…

Budżet.jpg

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych do 15 listopada miałem obowiązek przedłożyć Radzie Gminy  projekt uchwały budżetowej na rok 2017. Jak już wielokrotnie zapowiadałem, przyszłoroczny plan finansowy będzie niezwykle ambitny i prorozwojowy, ale zarazem bardzo trudny do realizacji i zbilansowania, na co wpływ miały nie tylko pewne decyzje inwestycyjne, ale przede wszystkim zobowiązania wynikające z wcześniej podpisanych umów o dofinansowanie niektórych przedsięwzięć.

Główne założenia budżetu Jaworza wspólnie ze skarbnikiem oparliśmy na prostej hipotezie, że sytuację makroekonomiczną kraju będzie cechować podobny trend jak dotychczas, a mianowicie – na co wskazuje uzasadnienie do budżetu Państwa – wzmacnianie się sytuacji gospodarczej kraju. Czy tak będzie rzeczywiście, okaże się już pewnie niebawem. Niemniej jednak wskaźniki oraz wyliczenia dotyczące ewentualnych dochodów naszej gminy w przyszłym roku, które otrzymaliśmy od wojewody oraz ministra finansów, są nad wyraz optymistyczne. I mając to na uwadze, postanowiłem skonstruować budżet raczej realistyczny, który uwzględnia możliwość pogorszenia się sytuacji makroekonomicznej lub nieprzewidywalnych w tym momencie sytuacji.

Oczywistą oczywistością dla mnie jest zabezpieczenie w 2017r. wysokiego standardu realizacji kluczowych zadań gminy, a co za tym idzie – zapewnienie wysokiej zdolności kredytowej, koniecznej do pokrycia wkładów własnych dla projektów unijnych oraz wspomaganych finansowaniem krajowym, a także utrzymanie ścieżki rozwoju społeczno-gospodarczego i środowiskowego naszej gminy. Będzie to możliwe jedynie dzięki utrzymaniu ścisłej dyscypliny finansowej, której celem jest gromadzenie środków na zadania inwestycyjne – nie tylko w tym roku, ale i na przyszłość. Dlatego też w przedłożonym radnym projekcie założyłem utrzymanie wysokiej nadwyżki operacyjnej, tj. zmniejszeniem wydatków bieżących (pozainwestycyjnych) w stosunku do dochodów.

Budżet Gminy Jaworze został opracowany z zachowaniem szczególnej ostrożności planowania finansowego – z tym, że jego konstrukcja pozwala na wprowadzanie niezbędnych korekt podczas jego realizacji, co może być podyktowane m.in. zmieniającymi się uwarunkowaniami ekonomicznymi kraju, zmianą przepisów prawnych w ciągu roku czy też  sytuacjami natury lokalnej.

Przyjrzyjmy się zatem założeniom projektu budżetu z bliska, biorąc na pierwszy ogień dochody…

dochody

Planowane dochody na rok 2017 wynoszą ogółem 29 772 712,29 zł i są wyższe od planowanych dochodów w roku 2016 o kwotę 423 695,71 zł. Zwiększenie planu dochodów wynika głównie ze zwiększenia wpływów z podatków (przede wszystkim od osób fizycznych – PIT) oraz opłat i dotacji.

I tak na dochody składają się m.in. następujące pozycje:

  • subwencja oświatowa – 5,73 mln złotych (+1%)
  • udziały w PIT – 11 mln złotych (+14,7%)
  • dotacje rządowe i celowe – 4,2 mln złotych
  • dofinansowanie dla przedszkoli – 380 tys. złotych
  • dotacje unijne – 600 tys. złotych
  • dochody majątkowe – 400 tys. złotych
  • dotacje środowiskowe – 50 tys. złotych
  • dotacja na budowę hali sportowej – 0,8 mln złotych (z 3,15 mln)
  • dotacja z Banku Gospodarstwa Krajowego – 315 tys. złotych
  • wpływy z podatków lokalnych (podatek od nieruchomości – 2,7 mln zł, podatek od środków transportu, pozostałe podatki i opłaty, renta planistyczna, opłata śmieciowa itp.)
  • dochody majątkowe (ok. 830 tys. złotych)

Z kolei wydatki w przyszłym roku zostały zabudżetowane w kwocie 30 612 672,29 złotych (i są wyższe o ok. 14% w stosunku do zeszłorocznych).

wydatki

Bez wątpienia największą częścią wydatkową stanowią koszty funkcjonowania naszych placówek oświatowych – szkoły podstawowej, gimnazjum, obu przedszkoli oraz Gminnego Zespołu Oświaty. Tylko kroplę w morzu potrzeb zaspokoi subwencja oświatowa, która wyniesie nawet nie 5,8 mln złotych (+2,1%). Aby być jednak sprawiedliwym, należy zaznaczyć, że w subwencji tej uwzględniono skutki finansowe podwyżki wynagrodzeń nauczycieli o 1,3% od 1 stycznia 2017 roku oraz skutki finansowe prognozowanych zmian wynikających z awansów zawodowych nauczycieli. Niestety nie ma ani słowa o czekającej nas w tym zakresie reformie…

oswiata

Gmina ze środków własnych udzieli również dotacje oraz pomoc finansową dla:

  • Powiatu Bielskiego – budowa ronda i remont ul. Cieszyńskiej i Bielskiej
  • Powiatu Bielskiego – pomoc finansowa na dopłatę do PKS
  • organizacji pozarządowych na zadania z zakresu kultury
  • organizacji pozarządowych na zadania z zakresu sportu
  • Ośrodka Promocji Gminy Jaworze
  • Gminnej Biblioteki Publicznej w Jaworzu
  • Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu
  • przedszkola niepublicznego
  • instytucji kultury udzielana z Gminnego Programu Zwalczania Narkomanii oraz z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
  • Miasta Bielsko-Biała – opieka nad zwierzętami bezdomnymi oraz dofinansowanie działalności Ośrodka Przeciwdziałania Problemom Alkoholowym w Bielsku-Białej
  • Policji – dodatkowe patrole

dotacje

Z kolei wydatki majątkowe wyglądać będą następująco:

  • Bieżące utrzymanie kanalizacji – 70 tys. złotych
  • Pomoc finansowa dla Powiatu Bielskiego na dofinansowanie inwestycji pn. „Rozbudowa drogi powiatowej 4417S Świętoszówka-Bielsko” w ramach „Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2019” – 1,8 mln złotych (przy następujących wskaźnikach budżetu oraz jego zadłużenia – gmina: 30 mln zł/12,5 mln, powiat: 110 mln zł/6 mln)
  • Modernizacja i budowa infrastruktury drogowej – 250 tys. złotych
  • Wykupy gruntów – 30 tys. złotych
  • Rewitalizacja obszarów zdegradowanych poprzez przebudowę budynku przy ul. Zdrojowej 30 w Jaworzu wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia – 150 tysięcy złotych
  • Montaż kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze – 360 tysięcy złotych
  • Budowa budynku socjalnego – 1,77 mln złotych
  • Zakup oprogramowania komputerowego – 20 tysięcy złotych
  • Dotacja celowa dla KMP w Bielsku – Białej z przeznaczeniem na pokrycie wydatków inwestycyjnych – 10 tysięcy złotych
  • Monitoring wizyjny Gminy – 20 tysięcy złotych
  • Rezerwa na „Budżet Obywatelski 2017” – 100 tysięcy złotych
  • Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej – instalacja przeciwpożarowa – 80 tysięcy złotych
  • Modernizacja budynku Gimnazjum – 30 tysięcy złotych
  • Modernizacja sal w Przedszkolu nr 1 – 15 tysięcy złotych
  • Modernizacja budynku Przedszkola nr 2 – 46 tysięcy złotych
  • Modernizacja oświetlenia ulicznego – 50 tysięcy złotych
  • Dotacja celowa dla Ośrodka Promocji Gminy Jaworze na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji – 10 tysięcy złotych
  • Budowa pełnowymiarowej hali sportowej – 1,45 mln złotych
  • „Park wypoczynkowo-rekreacyjny w Jaworzu” – Etap II – 160 tysięcy złotych

To będzie bez wątpienia bardzo trudny budżet. Obejmie bowiem budowę hali sportowej, budynku socjalnego, przygotowanie do funduszy unijnych, gospodarkę śmieciową, a nade wszystko udzielenie pomocy finansowej mało zadłużonemu powiatowi bielskiemu na budowę ronda przy „Cholewikówce”. Niemniej jednak jest on bardzo ambitny i wciąż prorozwojowy. Ani na krok nie zwalniamy tempa w wyścigu cywilizacyjnym o dobre miejsce Jaworza.

Ale proszę o o zapamiętanie jednego. I to napiszę wprost: to, co nie zostanie w tym budżecie uchwalone, na pewno w przyszłym roku nie będzie mogło być zrealizowane. Przede wszystkim w kontekście inwestycji drogowych (patrz: rondo). Bo jak mówi staropolskie przysłowie: „Z pustego to i Salomon nie naleje”…

Gimnazjum to SZERMAŃSKA…

…oraz dodatkowo mnóstwo wspaniałych nauczycieli, pracowników oświaty i administracji, uczniów i ich rodziców oraz ludzi, którym po prostu zależy na tej cudownej szkole.

Coraz częściej słyszymy, że gimnazja nie spełniły swojej roli. Że zaprzepaściły szanse. Że nie spełniły nadziei. Całkiem możliwe, że tak się stało. Ale każda reguła ma swój wyjątek – a tym jest z całą pewnością Jaworze. Przyjrzyjmy się szczegółom…

Likwidacja gimnazjów, a w zasadzie wygaszanie to obecnie polityczna poprawność. Ale czy poprawność czy raczej polityczność? Wybieram to drugie. Dlaczego?  Pozwólcie Państwo, że przedstawię swoje argumenty…

Zacznijmy może od merytoryki – temu posłużą nam najświeższe dane, którymi dysponuję z tzw. informacji o stanie realizacji zadań oświatowych za rok szkolny 2015/2016, w tym o wynikach sprawdzianu i egzaminów, w placówkach oświatowych, których prowadzenie należy do zadań własnych Gminy Jaworze.

Przypatrzmy się zatem naszemu Gimnazjum za rok szkolny 2015/2016:

  • nasza placówka to: Gimnazjum Nr 1 im. gen. broni. St. Maczka; mieszcząca się przy ul. Wapienickiej 10 w Jaworzu,
  • licząca 8 oddziałów (trzy klasy pierwsze, dwie drugie i trzy trzecie),
  • w której uczy się 188 uczniów (72 w klasie pierwszej, 51 – w drugiej i 65 – w trzeciej).
  • w której naucza ponad dwudziestu nauczycieli,
  • w której pracuje dziewięć osób zatrudnionych na stanowiskach pracowników administracyjnych i obsługi.

Przyjrzyjmy się wynikom egzaminów zewnętrznych:

Przedmiot Średnia szkoły Średnia powiatu Średnia województwa Średnia
Bielska-Białej
Przyroda 56,3% 51,8% 50,8% 51,8%
Matematyka 53,0% 48,7% 47,8% 51,8%
Język polski 72,5% 69,4% 68,7% 73,6%
Historia i WOS 60,5% 57,0% 55,9% 59,7%
J. angielski 71,5% 65,3% 65,3% 70,4%
J. angielski (roz.) 52,4% 44,7% 45,2% 49,4%
J. niemiecki 69,6% 58,8% 57,9% 53,3%
J. niemiecki (roz.) 95,0% 91,5% 59,4% 53,3%

Średnia miasta Bielsko-Biała to zazwyczaj najwyższa średnia w całym województwie a więc najwyższy punkt odniesienia dla szkoły, który przekraczamy w części matematyczno-przyrodniczej, historia i WOS, język angielski rozszerzenie i w języku niemieckim. Na szczególną pochwałę zasługują wyniki z przyrody  przekraczające aż o 4,5 punkty procentowe najlepszą średnią miasta B-B. Widać również wyraźną poprawę wyników z j. angielskiego w części rozszerzonej – wsparcie w postaci dodatkowych zajęć dla uczniów z native speakerem z pewnością przełożyło się na ten wspaniały wynik.

Wyniki EWD dla szkoły wyniosły: w części humanistycznej – 1,8; w części matematyczno-przyrodniczej – 1,7. Oba wyniki są więc dodatnie, co oznacza że szkoła znajduje się w części wykresu „szkoła sukcesu”. Wyniki świadczą o tym, że w szkole uczniowie osiągają wyższy niż przewidywany przyrost wiedzy i umiejętności. Na uwagę zasługuje wyjątkowy wynik z części matematyczno-przyrodniczej – przyroda 3.

Fakt, że na wykresie wynik szkoły w całości znalazł się w ćwiartce „Szkoła sukcesu” oznacza, że potencjał uczniów, który zmierzono sprawdzianem po szkole podstawowej nie tylko nie został zmarnowany, ale mimo niekorzystnych uwarunkowań związanych z okresem dojrzewania, został rozwinięty poprzez działania edukacyjno-wychowawcze. Zwyczajowo wykresy szkół tzw. rejonowych (jak nasza) obejmują co najmniej dwie ćwiartki (np. szkoła sukcesu i szkoła wspierająca) – co oznacza że różni uczniowie w różny sposób się rozwijali. Niżej przedstawione wyniki badania Edukacyjnej Wartości Dodanej są bezsprzecznym dowodem doskonałych efektów nauczania.

EWALUACJA

W zakresie ewaluacji wewnętrznej zbadano następujące obszary:

  • Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
  • Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych

Wnioski przedstawiają się następująco:

  1. Nauczyciele poznają swoich uczniów, ich możliwości psychofizycznych oraz ich potrzeby, głównie poprzez obserwacje bieżąca, analizę bieżących osiągnięć oraz dzielą się informacjami z tych obserwacji.
  2. Nauczyciele wspierają uczniów przez wskazanie im i ich rodzicom potrzeb edukacyjnych i
  3. Szkoła oferuje różnorodność zajęć dodatkowych uwzględniających indywidualne potrzeby, uzdolnienia i zainteresowania uczniów.
  4. Organizowane zajęcia w szkole są dostosowane do potrzeb uczniów.
  5. Zdaniem rodziców nauczyciele oraz wychowawczy wspierają uczniów w trudnych sytuacjach.
  6. Według rodziców, uczniów i nauczycieli, w placówce jest niewiele przypadków dyskryminacji wśród uczniów.
  7. Nauczyciele podejmują liczne działania o charakterze profilaktycznym.
  8. Nauczyciele współpracuje z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i innymi podmiotami udzielającymi uczniom pomoc i wsparcie, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną.
  9. Nauczyciele podejmują wiele działań dostosowanych do potrzeb swoich uczniów.
  10. Według uczniów większość nauczycieli motywuje ich do aktywnego uczenia.
  11. Uczniowie uważają, że nieliczni nauczyciele podają im wskazówki, jak wykorzystać mocne strony w procesie uczenia się.
  12. Nauczyciele wykorzystują wnioski z ewaluacji wewnętrznej oraz dane z egzaminów zewnętrznych.
  13. Nauczyciele prowadzą diagnozę wstępną – test wiedzy zastanej w klasie pierwszej gimnazjum.
  14. Nauczyciele poznają co roku wyniki egzaminów zewnętrznych, analizują je i wykorzystują w planowaniu swoje pracy dydaktycznej.

Raport został zaprezentowany na konferencji Rady Pedagogicznej a następnie opublikowany na stronie szkoły.

W placówce odbyła się również ewaluacja zewnętrzna. Zbadano trzy obszary:

  • Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
  • Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
  • Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych

We wszystkich obszarach gimnazjum spełniało wymagania na poziomie wysokim.

Czy trzeba mówić coś więcej? Nie sądzę. Zresztą sami zapoznajcie się Państwo ze szczegółami tutaj, pobierając szczegółowy raport: Raport o stanie Gimnazjum