Rada Gminy Jaworze większością 14 głosów (spośród 15 rajców) opowiedziała się za przyjęciem projektu budżetu naszej miejscowości na 2019 rok. Wcześniej propozycja ta poddana była dyskusji na forum połączonych wszystkich komisji Rady, podczas których wspólnie ze skarbnikiem gminy Krzysztofem Śliwą tłumaczyliśmy „krok po kroku” meandry uchwały budżetowej na następny rok.

Przygotowując projekt budżetu na następny rok, skupiłem się przede wszystkim na działaniach zmierzających do redukcji bieżącego zadłużenia gminy, ale jednocześnie do inwestycyjnego skoku Jaworza w kontekście funduszy europejskich, jakie nas czekają. W tym miejscu chciałbym podziękować moim najbliższym współpracownikom, naczelnikom wydziałów, kierownikom gminnych jednostek organizacyjnych i osób prawnych, którzy wespół ze mną ten budżet przygotowali.

Przedłożenie radnym Rady Gminy Jaworze projektu budżetu na rok 2019 stało się możliwe dzięki ciężkiej pracy i mądrej współpracy – tym bardziej, że towarzyszyły temu procesowi nie zawsze łatwe negocjacje. Niemniej jednak w poczuciu odpowiedzialności za naszą gminę udało się nam przygotować plan, który – jak sądzę – pchnie Jaworze naprzód pod względem zrównoważonego rozwoju społecznego, gospodarczego, kulturalnego i środowiskowego.

W tym przekonaniu budżet został podzielony na trzy konkretne obszary tematyczne, które mają priorytetowe znaczenie dla celów strategicznych Jaworza:

1. Rozwój infrastrukturalny – tutaj planujemy m.in. podjęcie działań na rzecz pozyskania dofinansowania na rzecz budowy sieci wodno-kanalizacyjnej wzdłuż ul. Zdrojowej i Sosnowej (niestety koszt tego przedsięwzięcia sprawia, że bez dotacji ze środków zewnętrznych gmina nie będzie w stanie udźwignąć tego sama); w tym zakresie chcemy również przyjąć Gminny Program Rozwoju Lokalnej Infrastruktury Drogowej – w pierwszym kwartale 2019 roku wspólnie z radnymi opracujemy program modernizacji dróg gminnych, przepustów oraz chodników czy też oświetlenia ulicznego (to z kolei chcemy unowocześnić, wymieniając na LED-owe); poza tym planujemy modernizację dachu na budynku gminnym nr 117 przy ul. Wapienickiej, a także i tego, że w przyszłym roku chcemy opracować koncepcję budowy nowego przedszkola w Jaworzu; przy Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej powstanie również „Motylarnia” jako nowa atrakcja turystyczna naszej gminy.
2. Rozwój społeczno-kulturalny – w tym zakresie podjęliśmy działania na rzecz rewitalizacji obszarów zdegradowanych poprzez przebudowę budynku przy ul. Zdrojowej 30 w Jaworzu wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia na rzecz Centrum Usług Społecznościowych „Dom Zdrojowy im. Maurycego hr. St. Genois d’Anneaucourt” w Jaworzu; kontynuacji Budżetu Obywatelskiego na rok 2019 wraz z jego zwiększeniem o 1/4 ogólnej sumy (ze 120 do 150 tys. złotych), a także zwiększenie o ponad 50 tys. złotych dotacji dla organizacji pozarządowych w naszej gminie.
3. Rozwój ekologiczny – i tutaj nie chcemy zwolnić tempa: stąd też dofinansowanie kosztów realizacji indywidualnych inwestycji mieszkańców w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji tudzież dotacja unijna na rzecz montażu kompletnych systemów fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej w Jaworzu.

Ale po kolei:

• Już w pierwszym kwartale 2019 roku zawnioskuję do przewodniczącego Komisji Gospodarki i Infrastruktury Rady Gminy Jaworze o zwołanie posiedzenia tejże komisji w składzie poszerzonym o wszystkich pozostałych radnych w sprawie przyjęcia Programu Modernizacji Dróg Lokalnych Gminy Jaworze  uwzględniającego w wymiarze wieloletnim realizację inwestycji drogowych, mostowych, remontów przepustów i  chodników, a także rozbudowy oświetlenia ulicznego. Program ten oparty musi być o tzw. hierarchizację celów, czyli inwestycje wymagające jak najszybszej interwencji tudzież dotyczące jak najszerszej grupy mieszkańców naszej gminy. W tym zakresie liczę na wsparcie ze strony tzw. Funduszu Dróg Samorządowych. Między innymi będziemy składać wnioski w tym zakresie w odniesieniu do dwóch dróg – ul. Kalwaria i ul. Zacisznej. Bez zewnętrznego wsparcia dla obu tych działań gmina nie ma szans ich realizacji ze środków zewnętrznych.
• W obrębie inwestycji drogowych konieczne jest podjęcie działań na rzecz budowy nowych miejsc parkingowych w Jaworzu, obsługujących Park Zdrojowy, Amfiteatr oraz centrum Jaworza, w tym Parafię Rzymskokatolicką. W przeszłości wybudowany został parking obsługujący Parafię Ewangelicko-Augsburską przy Ośrodku Zdrowia, ale jak pokazała rzeczywistość to i tak o wiele za mało. Stąd też Gmina Jaworze wzięła w nieodpłatne użytkowanie teren pomiędzy parkiem a farą jaworzańską, na którym inwestycja ta będzie zlokalizowana. Jej celem jest m.in. zapobieżenie dewastacji Parku Zdrojowego poprzez jego rozjeżdżanie przez gości i mieszkańców Jaworza. Ponadto przy okazji przebudowana zostanie droga powiatowa – ul. Wapienicka poprzez jej przebudowę na odcinku od Amfiteatru do Fontanny Trzech Sióstr i skrzyżowaniem z ul. Kalwarią i Zdrojową. To przedsięwzięcie planujemy na lata 2019-2020.
• Rozpoczęcie rewitalizacji budynku tzw. „Trzydziestki”, celem zlokalizowania tam Centrum Usług Społecznościowych, łącznie z zagospodarowaniem terenu wokół. Chcemy, aby powstało tam „miejsce spotkań” dla społeczności lokalnej Jaworza, które byłoby swoistym domem kultury w naszej gminie. Będzie to możliwe dzięki uzyskaniu wsparcia ze środków unijnych w ramach tzw. Zintegrowanych (Regionalnych) Inwestycji Terytorialnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, a w przyszłym roku na poczet tej inwestycji nasza gmina może zrealizować działania w kwocie blisko 2,3 mln złotych. Realizacja tej inwestycji planowana jest na 2 lata – łączny koszt tego zadania to ok. 3,2 mln złotych, z czego 85% pochodzić będzie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, czyli po prostu z Unii Europejskiej.
• Innym zadaniem, na które uzyskaliśmy dofinansowanie unijne, jest wykonanie kompletnych instalacji fotowoltaicznych w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Jaworze. W ramach tego działania chcemy zrealizować 10 takich poddziałań (w 7 budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Jaworze) o łącznej mocy minimalnej 211,5 kW, tj.:
  • Urząd Gminy Jaworze – 39,90 kW;
  • Publiczne Przedszkole Samorządowe nr 2 – 19,80 kW;
  • Szkoła Podstawowa Nr 2: dwie instalacje – 21,60 kW i 31,50 kW;
  • Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej – 9,00 kW; B
  • Koralowa Arena – zaplecze boiska sportowego – 10,20 kW;
  • Samodzielny Gminny Ośrodek Zdrowia – 9,60 kW;
  • Szkoła Podstawowa Nr 1 – 3. instalacje – 12,00 kW, 39,60 kW i 18,30 kW.
• Kontynuacja Programu Ograniczania Niskiej Emisji poprzez dofinansowanie wymiany źródeł ciepła ogrzewania centralnego na kotły ekologiczne. Gmina Jaworze aktywnie przeciwdziała problemom związanym ze smogiem i w tej sprawie jest otwarta na współpracę w zakresie rozwiązań systemowych z władzami centralnymi. W tym zakresie w przyszłym roku (tj. w 2019) będziemy chcieli jako gmina zakupić do wszystkich sal przedszkolnych tzw. oczyszczacze powietrza, a z czasem program ten rozwinąć na sale, w których uczą się dzieci uczęszczające do klas pierwszych, drugich i trzecich – oczywiście w ramach możliwości finansowych gminy. W tym zakresie liczę m.in. na sponsorów czy też rodziców, którym sprawa ta leży na sercu…
• Kolejnym wyzwaniem będzie także zakup przez Gminę Jaworze na własność budynku „Pod Goruszką”, w którym obecnie mieści się sala sesyjna, sala ślubów, Gminna Biblioteka Publiczna, punkt doradztwa prawnego oraz punkt klasowy Szkoły Podstawowej Nr 1 w Jaworzu. Już w przyszłym roku zaproszę radnych z Komisji Gospodarki Nieruchomości i Mienia do negocjacji w sprawie zakupu tego budynku.
• Niezwykle ważną z punktu widzenia atrakcyjności turystycznej naszej gminy inwestycją będzie budowa „Motylarni” przy Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu. Już w grudniu dyrektor Muzeum Barbara Szermańska podpisała stosowną umowę o dofinansowanie jej budowy ze środków unijnych w ramach Lokalnej Grupy Rybackiej „Bielska Kraina”. W 2019 roku tę inwestycję zrealizujemy.
• Budżet Obywatelski w 2019 roku wzrośnie w stosunku do mijającego roku o ok. 25%, sięgając do kwoty 150 tys. złotych (z dotychczasowych 120 tys. złotych, tj. o 30 tys. złotych). W kolejnych latrach planujemy, że będzie się on kształtował na poziomie ok. 175 tysięcy złotych. Jest to niesamowicie ważny punkt realizacji rocznego budżetu naszej gminy.
• Opracowanie koncepcji architektonicznej nowego budynku przedszkola w centrum Jaworza to kolejne z wyzwań stojących przed naszą gminą. Dlatego też chcę w tym roku budżetowym z Radą Gminy omówić lokalizację oraz program funkcjonalno-użytkowy tejże placówki oświatowej. Stąd też na forum Komisji Gospodarki i Infrastruktury, poszerzonej o pozostałych radnych omówić tę ideę, która w kolejnych latach będzie podstawą opracowania stosownego projektu budowlanego w tym zakresie. Istotnym problemem w tym zakresie będzie zarówno lokalizacja przedszkola, jak i finansowanie jego budowy.
• Stypendia sportowe i naukowe – temat się ślimaczy, a moi urzędnicy nie umieją sobie z nim poradzić. Mam nadzieję, że na wiosnę temat będzie wreszcie po roku aktualny…
• Uruchomienie nowej świetlicy środowiskowej w nadbudowanym zapleczu sportowym przy Koralowej 19 – to kolejny ważny punkt budżetu na 2019 rok. O ile substancja nieruchomościowa już stoi, o tyle ważne jest jej wyposażenie. Myślę, że późną wiosną stanie się możliwe przeniesienie tam placówki, która funkcjonuje dzisiaj w tzw. „Agronomówce” przy ul. Wapienickiej. Jest to o tyle ważne, ze w tym miejscu ma znaleźć się koniec końców Harcówka 11. Grunwaldzkiej Wielopoziomowej Drużyny Harcerskiej „Impessa”.
• Fundusz Wsparcia Policji – to również ważna część działania naszej gminy. Chcemy nadal wspierać działania na rzecz podnoszenia poczucia bezpieczeństwa naszych mieszkańców, pomagając naszemu Komisariatowi Policji w Jaworzu oraz fundując dodatkowe patrole w okresach letnich. Niezwykle istotne jest dla nas także dofinansowanie zakupu pojazdów dla służb mundurowych w naszym regionie.
• Od 2018 roku nastąpiły znaczne zmiany w obszarze presji wynagrodzeniowej dla pracowników niepedagogicznych placówek oświatowych oraz jednostek organizacyjnych naszej gminy, w tym urzędu. Przy czym w przypadku pracowników jednostek i urzędu mowa jest raczej o podwyżkach, zaś w przypadku pracowników obsługi szkół i przedszkoli – raczej o regulacjach płac. Jest to na pewni niezwykle kosztowny (ale taka rola jest organu prowadzącego) krok w kierunku, aby zadbać o wszystkich w miarę jednakowo. Szczególnie istotna jest tutaj sprawa związana z wynagrodzeniami pracowników niepedagogicznych naszych jednostek oświatowych, które wręcz wołają o pomstę do nieba. Tutaj chciałbym nieco pomóc – w szczególności jeśli chodzi o osoby z (naj)dłuższym stażem pracowniczym…
• Kanalizacja – to kolejna rzecz, która nie umyka moim oczom. Stąd też blisko 120 tys. złotych zabezpieczyliśmy na rzecz przygotowania dokumentacji aplikacyjnej celem złożenia stosownego wniosku do funduszy unijnych na rzecz realizacji inwestycji budowy sieci wodno-ściekowej wzdłuż ul. Sosnowej i Zdrojowej. W chwili obecnej szacujemy wstępnie, że inwestycja ta będzie kosztować ok. 6-8 mln złotych, która nigdy w życiu nie będzie mogła być sfinansowana przez gminę tylko z jej środków własnych ani poprzez zaciągnięcie na ten cel jakiegokolwiek kredytu. Tak więc trzymamy rękę na pulsie i liczymy, że mamy szanse na uzyskanie dofinansowania na ten cel.
• Ważną sprawą jest również w tym roku dopłata do transportu publicznego w ramach PKS. Ten, kto czytał budżet na kolejny rok, może z łatwością stwierdzić, że istotnej podwyżce uległy wydatki przeznaczone na ten cel w porównaniu z 2018 rokiem. W zeszłym roku dopłata gminy do tzw. wozokilometra kształtowała się na poziomie ok. 1,8 zł – w kolejnym roku to już blisko 3 złote, na co wpływ miały m.in. koszty związane z ceną paliwa, amortyzacją sprzętu, kosztami pracowniczymi czy też obniżającymi się wpływami ze sprzedaży biletów (zmniejszenie liczby pasażerów płacących za bilety oraz zwolnienie z opłat osób w wieku 70 lat i więcej).
• Gospodarka odpadami śmieciowymi coraz bardziej obciąża budżet naszej gminy. Byłbym nieszczery, gdybym powiedział, że w tym przypadku nic się nie zmieni. Otóż nieprawda. Głównym powodem podwyżek, tak jak w przypadku wielu innych polskich miast, są rosnące ceny energii, transportu i zwiększenie stawek za tzw. „opłatę marszałkowską”, którą ustala się na poziomie rozporządzenia Rady Ministrów (czyli rządu) w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska. Otóż opłata środowiskowa za składowanie i magazynowanie niesegregowanych odpadów zmieszanych na składowisku odpadów (tzw. opłata marszałkowska), ustalana w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, wzrasta regularnie od kilku lat. Jeszcze w 2013 r. wynosiła 115,41 zł, w 2014 r. – 119,68 zł, w 2017 r. – 120,76 zł, a w 2019 r. – 170 zł. Od 2020 r. ma osiągnąć poziom 270 zł. Kolejną przyczyną podwyżek jest wzrost kosztów firm „śmieciowych” m.in. odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych oraz wysokości płac. Do tego doliczyć trzeba także wyższe ceny prądu i paliwa – sześciokrotny wzrost cen transportu. Inna inność to koszty Zakładu Gospodarki Odpadami… Najprawdopodobniej w 2019 roku dojdzie do pewnej podwyżki opłaty śmieciowej w naszej gminie – tym bardziej, że zgodnie z prawem i z założeniami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach system gospodarki odpadami komunalnymi ma być systemem samofinansującym się. To oznacza, że organy nadzoru finansowego nad gminami wymagają, aby w związku z gospodarką śmieciową środki na jej prawidłowe działanie były pozyskiwane w 100% z opłaty od mieszkańców, a ta musi z kolei wystarczać na realizację całości zadania, którym została obciążona gmina. Dziwne? Dziwne! Ale niestety – inaczej grozi nam (a właściwie mi) dyscyplina finansów publicznych…

Jaworze już lata temu podjęło odważne kroki, by być gminą opartą na tzw. „inteligentnym rozwoju na rzecz społeczności lokalnej”. Dlatego też przedstawiony przeze mnie budżet ma przynieść lepszy i bardziej dynamiczny impuls prorozwojowy w kontekście kolejnych lat. W tym miejscu rodzi się pytanie o to, jak chcemy żyć w przyszłości – jak ma wyglądać nasza gmina pod względem ekonomicznym, społecznym, kulturowym, ekologicznym czy politycznym. Czy chcemy być konkurencyjni względem naszych sąsiadów.

Stąd też – uważam – musimy podjąć się działań, które sprawią, że jeszcze więcej mieszkańców będzie się aktywnie angażować w procesy zarządzania Jaworzem we wszystkich dziedzinach życia publicznego. Bo jak powtarzam, źródłem sukcesu jest „ciężka praca i mądra współpraca”.

Jaworze jest świetnie rozwijającą się gminą – przede wszystkim dzięki swoim mieszkańcom, o czym świadczy wzrost wpływów z podatku od osób fizycznych (PIT). To nie powinno jednak zaciemniać faktu, że do sukcesu potrzebujemy wsparcia z zewnątrz – z budżetu Państwa, funduszy celowych, środków wojewódzkich czy też funduszy unijnych, o które aktywnie zabiegamy…

Pozwolę sobie teraz przedstawić kilka kluczowych punktów przyszłorocznego projektu budżetu:

• W przyszłym roku spodziewamy się, że łączne wpływy do jaworzańskiego budżetu wynosić będą ok. 35,3 mln złotych; z kolei wydatki na realizację zadań publicznych gminy zamkną się sumą 35,6 złotych. To spowoduje deficyt zaledwie w kwocie 263 tysięcy złotych.
• Najważniejszą częścią naszego planu finansowego jest jego część inwestycyjna, w ramach której chcemy wydatkować blisko 5,4 mln złotych.

Szczegóły budżetu możecie Państwo  uzyskać TUTAJ.

Niezmiernie ważnym elementem projektowania każdorocznego budżetu  musi być udział mieszkańców w jego realizacji w najszerszym znaczeniu tego słowa. Stąd też „Budżet Obywatelski” musi pozostać istotną siłą każdego planu finansowego naszej gminy. To nie tylko będzie kontynuowane, ale jeszcze jak najbardziej wzmacniane.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju gminy musi zawierać w sobie elementy odpowiedzialności za lokalną społeczność, która stanowi tutejszą gminną wspólnotę samorządową. Ten budżet stanowi kontynuację i nawiązanie do polityki realizowanej przez samorząd Gminy Jaworze w latach ubiegłych. Nie jest on może łatwy, tudzież nie wychodzi naprzeciw potrzebom czy oczekiwaniom wszystkich mieszkańców, bo nigdy tak nie będzie. Niemniej jednak jest w 100% odpowiedzialny. To budżet na naszą kieszeń i na nasze możliwości…